TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ SÜRECİNDEN ÖRNEKLER
Arama motoru sonuçlarından bloga referans verilen konulara
bakınca, tüketici hakem heyetinin çalışma şeklinde merak edilenler olduğu
görülüyor. Linkten ulaşılabilen düzenleme ile artık hakem heyetlerinin bilirkişi
görevlendirme esasları da düzenlendi, asgari ücretleri ilan edildi.
Bu yazıda tüketici mahkemesi dosyalarında ve özel hayatta karşılaştığımız bazı durumları paylaşacağım.
Özel hayatta iki başvuruda iki lehte karar alabildim heyetten. İlkinde bir GSM sağlayıcının hatalı işlemi nedeniyle mobil imza hizmeti alamadım ve noterden onaylı istedikleri taahhütnamenin ücreti çöpe gitti. Hakem heyetine, online işlem merkezi yazışmalarımdan ekran görüntüleri sunarak iddiamı ispat ettim. Heyetin lehinize karar vermesi yetmiyor, işletmeler nakit iadesinde ipe un serebiliyor. GSM devi de öyle yaptı. Yazışmalarda haciz tehdidi yapmak zorunda kaldım ve sonunda geç de olsa iademi aldım.
Diğer konu tekstil ile ilgili. Aldığımız dev marka ürünü eşofman daha ilk giyişte bacak arasında pamuklanma yaptı. Hiç gecikmeden yaptığımız itirazın ardından satıcı firma, "ürün incelemesinden sonuç olumsuz geldi" diyerek tüketici dostu olmadığını gösterdi. Heyete gittik (bu arada gittik desem de heyet başvurularının ikisini de e-devlet üzerinden yaptım, büyük kolaylık). Heyet çok tecrübeli bir tekstil mühendisine görevlendirme yaptı, ürünü kendisine götürdüm inceledi, fotoğraf çekti. Raporunu heyete sundu. Karar, "bedel iadesi" olarak lehimize çıktı. İşletme iade için yine oyalandı, karta iade edeceğiz vs. diyerek vakit kazandı. Yine haciz tehdidi yaparak parayı alabildik.
Karar aleyhinde çıkan firmalar haklı olduğuna güvenirse, heyet kararının iptali için tüketici mahkemesinde dava açabilir. Bu blogun yazarı, yüze yakın olayda tüketici hakem heyeti kararının iptali dosyasına rapor sunmuş bulunmaktadır. Şunu söylemek hatalı olmaz, pandemi öncesinde özellikle şebeke kaynaklı tüketici mağduriyeti başvurularında heyetler, ezbere biçimde daha güçsüz taraf olan tüketici lehine kararlar verdiler. Kararlarını bilirkişi raporu ile desteklemediler, raporlar gerekçelendirilmedi (bazen de kötü bilirkişi raporları ile gerekçelendirildi). Elektrik dağıtım şirketleri, belki emsal karar çıkmasın diye belki kendinden emin oldukları için davaları tereddütsüz açtılar.
Tüketiciler, herşey yolunda diye düşünürken bir davaya taraf olduklarını görünce doğal olarak endişeleniyorlar ve kaybetmeleri halinde zaten ödediği hasar yanında dava masraflarını da ödemekten korkuyorlar. Avukat tutmayı çoğunlukla göze almıyorlar ancak tezlerini de savunmaları şart oluyor. Hâkim, atadığı dava konusu uzman bilirkişiye yerinde inceleme yetkisi, varsa bozulan eşyayı inceleme yetkisi verebiliyor. Değişen parçaları bir süre muhafaza edip atmamak isabetli olmakta.
Baktığımız dosyalarda evde zarar gören TV, klima, buzdolabı vb. beyaz eşyalar çoğunluk oluşturuyor. Tüketicinin elinde, tamir ettirdiği veya yerine yenisini aldığı cihazın servis bakım formu bulunur. Formlar çoğunlukla özensiz hazırlanır. Servisler, kimi zaman kendi sorumluluğunu atmak ya da tüketiciye şirin görünmek için forma, "arızanın şebeke kaynaklı olduğu" notunu düşebiliyor. Arızanın şebekeden olmadığının kesin olduğu hallerde bile kulaktan dolma bilgi ile tazminat alacağını uman tüketici, servisten, “şebeke kaynaklı arıza” notunu forma yazmasını da isteyebilmektedir. Başınıza gelirse formların özenli ve doğru olmasını; şebekeye kusur bulunursa gerekçelendirilmesini mutlaka isteyin.
Şebeke kaynaklı arızalarda vakanın çözümünü kolaylaştıran ve tüketici lehine olan durum, aynı anda zarar gören başka tüketicilerin de oluşu veya aynı adreste birden fazla cihaz hasarı oluşmasıdır. Tüketicinin hedefi, varsa başka zarar gören komşu tüketiciye ulaşarak birlikte hareket etmek ve olayı bir tutanakla imza altına almak olmalıdır.
Soğutucu
kompresörün değişimi ile sonuçlanan buzdolabı vb. arızalarında,
Türkiye’de ve dünyada, arıza teşhisinde
hatanın
sıkça yapılabildiği görülmüştür. Servisler, başka etkenleri ortadan
kaldırmadan
sağlam kompresörü bilinçli / bilinçsiz değiştirerek tüketiciyi pahalı
çözüme mahkûm
edebilir. Bir uluslararası istatistiğe göre fabrikaya incelenmek üzere
geri dönen kompresörlerin üçte birinde hiç bir yapısal arıza
gözlenmemiştir. Bu demektir ki kompresörde zannedilen suç aslında ya gaz
devresinde yada yolverme veya kontrol sistemindedir.
Bir olayda asansör motor sürücüsü değiştirilmiş, servis formuna şebeke kaynaklıdır diye not düşülmüş, hakem heyeti de tüketiciye zararın ödenmesine hükmetmişti. Dava açılınca hâkimin verdiği yerinde inceleme yetkisi ile binaya gittik ve bozulan sürücüyü görmek istedik. Asansör bakım firması biraz oyalandıktan sonra deposuna kaldırdığı sürücüyü teslim etti. Bir elektronikçi arkadaşımla birlikte, atölyesinde sürücüyü söküp inceledik. İçindeki iki baskı devrede de farklı yerlerde ciddi derecede yanıklar vardı, (ana işlemci dahil) delinme yoktu, güç giriş katı tamamen temizdi. Sözde şebeke hasarının dışarıdan bir ısı kaynağı ile homojen biçimde kart üzerinde oluşturulmaya çalışıldığı kanaatine vardık.
Servis formlarında gerçeğe aykırılık olabilmektedir. Hakkınızı
aramak üzere yola
çıkarken delillerinize güvenmeniz şarttır.